ЭКОНОМИКА

1905–1906 წლების გენოციდი

21.11.15 16:25




1905–1906 წლების გენოციდი. ამ წლებში სომხური შეიარაღებული ძალების მიერ დატრიალებული ხოცვა–ჟლეტის შედეგად სამხრეთ კავკასიის 7 ქალაქი დანგრეული და მიწასთან იქნა გასწორებული, 12 ოლქში 252 სოფელი გადამწვარი და გატიალებულ იქნა 100 ათასი ოჯახი სოფლებიდან, რამდენიმე ათასი კი ქალაქებიდან აყარეს და ლტოლვილებად აქციეს ,10 ათასი კაცი ამოჟლიტეს.



1905–1906 წლებში სომხების მიერ ჩადენილი მკვლელობების ქრონოლგია ასეთია:

ქალაქ ბაქოში

ბაქოს 1–ელი ხოცვა–ჟლეტვა 6–9 თებერვალი 1905 წელი

ბაქოს 2 –ე მკვლელობები 20–30 აგვისტო 1905 წელი

ბაქოს 3 –ე მკვლელობები 20–25 ოქტომბერი 1905 წელი

ქალაქ ირავანში

ირავანის 1–ელი მკვლელობები 20–23 თებერვალი 1905 წელი

ირავანის 2–ე მკვლელობები 23–26 მაისი 1905 წელი

ირავანის 3–ე მკვლელობები 18 სექტემბერი 1905 წელი

ირავანის 4–ე მკვლელობები 27 მაისი , 8–9 ივნისი 1906 წელი

ირავანის ოლქში– 1905 წლის მაის–ივნისის თვეებში

ნახჭივნის ოლქში

მდინარე ნახჭივნის ქვედა ნაწილში, ასევე ქალაქში მდინარე ჯაჰრის შესართავებში 12 მაისი 1905 წელი

მდინარე ნახჭივნის ზედა ნაწილში 12–18 მაისს 1905 წელს

მდინარე ალინჯას შესართავთან , სოფელ შურუთის და მდინარე გილანის აუზში 12–18 მაისს 1905 წელს

შარურ– დარალაიაზში

შარურში – 29–31 მაისი 1905 წელი

დარალაიაზში –მაისი–ივნისი 1905 წელი

ეჩმიადზინის ოლქში –24 მაისი –05 ივნისი 1905 წელი

სურმალის ოლქში –2–4 ივნისი 1906 წელი

ქალაქ განჯაში 18-23 ნოემბერი 1905 წელი

არაშის ოლქში –28 ნოემბერი 1905 წელი

შუშის ოლქში

16–22 აგვისტო 1905 წელი

12–22 ივლისი 1906 წელი

ხოჯალოში

აგვისტო–ნოემბერი 1905 წელი

12–18 ივნისი 1906 წელი

ჯავანშირის ოლქში –28 ნოემბერს 1905 წელი

ზანგაზურის ოლქში –29 ივლისი –29 აგვისტო 1906 წელი

გაზახის ოლქში – 18–28 ნოემბერი 1905 წელი

მარტი–აპრილი 1918 წელი . სომეხთა შეიარაღებული ძალების მიერ აზერბაიჯანელების წინააღმდეგ გაჩაღებული იქნა გენოციდი.

1918 წლის მარტის თვის შუა რიცხვებში .ჯავადის ოლქში და ასტარას მისადგომებში.

1918 წლის 27–29 მარტს .შამახის ოლქში . ქალაქ შამახისა და ოლქის 72 სოფელი ბოლშევიკ–დაშნაკთა არმიის მიერ დარბეული იქნა. შამახის გენოციდის დროს 8 ათასი აზერბაიჯანელი ,მათ შორის 1653 ქალი და 965 ბავშვი იქნა მოკლული. შამახიში ადგილობრივი მოსახლეებისადმი მიყენებული ზარალი იმ დროისათვის 1 მილიარდ რუბლზე მეტი იყო.

30 მარტი –1 აპრილი ,ქალაქ ბაქოში. ბაქოში გაჩაღებული ხოცვა–ჟლეტვის ოპერაციაში განსაკუთრებული „ აქტიურობით" გამოირჩეოდნენ სურენ შაუმიანი, გალსტიანი,სარქისიანი,გაბერ–კორი, არტაკი, მანუჩაროვი, აკოფოვი და სხვები. სამ დღიანი ხოცვა–ჟლეტვის შედეგად 12 ათასი აზერბაიჯანელი იქნა მოკლული.

გუბის ოლქში. გუბის ოლქში მკვლელობების განმახორციელებელ ყაჩაღთა დაჯგუფებებს , ს. შაუმიანის მიერ განსაკუთრებული უფლება მინიჭებული ჰამზასპი ხელმძღვანელობდა. აპრილის თვეში , ოლქის 122 აზერბაიჯანული სოფელი იქნა დარბეული , ასობით აზერბაიჯანელი და მთის ბინადარნი ,მათ შორის ლეკებიც იქნა ამოხოცილი.

24 მარტი 1990 წელი – ბაღანის აირუნ გენოციდი. იმ დღეს სომეხთა შეიარაღებლ დაჯგუფებებმა ისარგებლეს რა რუსების სამხედრო ტექნიკით და თანამედროვე იარაღით აღჭურვილი თავს დაესხენ. გაზახის რაიონში მდებარე ბაღანის აირიმის პატარა მთიან სოფელს . არაადამიანური წამებით ამოხოცეს მშვიდობიანი მოსახლეობა ,ზოგიერთები კიცოცხლად ჩაყარეს ცეცხლში . აღნიშნულ სოფელში იმ დღეს 17 სახლი დაუნგრევიათ ყუმბარამსროლელით,11 სახლი კი დაუყაჩაღებიათ. თავდასხმის დროს ერთი ოჯახის ხუთი წევრი წამებით იქნა მოკლული ,შემდეგ კი ზედ ბენზინი გადაასხეს და გადაწვეს. ერთი კაცი კი თავის ეზოში მდგარ ცეცხლმოკიდებულ ზვინში გადააგდეს და ცოცხლად დაწვეს. სოფელში მორიგედ მყოფი მილიციის თანამშრომელი დახვრეტეს . ორი კაცი ტყვიით მოკლეს. ამოხოცილთა შორის ყველაზე უფროსი 75 წლის ,ყველაზე პატარა კი 39 დღის იყო.

17 თებერვალი 1992 წელი – ყარადაღლის გენოციდი. იმ დღეს ხოჯავანდის რაიონის სოფელი ყარადაღლი სომეხთა შეიარაღებული დაჯგუფებების მიერ ოკუპირებულ იქნა. ოკუპაციის დღეს სოფელში 118 კაცი ყოფილა. ყოველი მათგანი ტყვედ აუყვანიათ,მათგან 66 კაცი არადამიანური წამებით მოუკლავთ,52 –მა კაცმა კი დიდი წვალებით დააღწიეს თავი მოსალოდნელ უბედურებას.. ტყვეობიდან თავდაღწეულთა უმეტესობა , ტყვეობაში ყოფნის დროს გადატანილი ტანჯვა–წამების , გაკეთებული უცნობის ნემსების გავლენით მოკლე დროში გარადაიცვალა. აღნიშნულ სოფელში სომხების მიერ მოკლულთაგან 10 –ქალი და 8 კი ბავშვი ყოფილა.

26 თებერვალი 1992 წელი – ხოჯალოს გენოციდი. 1992 წლის 26 თებერვალს სომეხთა შეიარაღებული ძალების მიერ ყოფილი სსრკ–ს 366–ე მოტომსროლელთა მხარდაჭერით აზერბაიჯანის ოკუპირებულ იქნა ქალაქი ხოჯალო. ოკუპაციის დროს ქალაქის მოსახლეთაგან 613 კაცი მოკლული, 487 კაცი დასახიჩრებული ,1275 კაცი –მშვიდობიანი მოსახლე – მოხუცი, ქალი, ბავშვი კი ტყვედ იქნა აყვანილი და სომხური– მხეცური დამოკიდებულების წამების,შეურაცყოფისა და ტანჯვის ქვეშ მოექცნენ. მათაგან 150–ის ბედი კვლავ უცნობია. ხოჯალოში ამოჟლეტილი 106 –ქალი, 63– ბავშვი,70 კი მოხუცი იყო.ხოჯალოს გენოციდის დროს 8 ოჯახი მთლიანად იქნა განადგურებული, 25 –მა ბავშვმა ორივე მშობელი, 130 ბავშვმა კი მშობელთაგან ერთ–ერთი დაკარგა.

8 აპრილი 1992 წელი – აღდაბანის გენოციდი . 1992 წლის 7 აპრილის ღამეს და 8 აპრილის გამთენიისას ქელბეჯერის რაიონის სოფელი აღდაბანი,რომელიც 130 კომლისაგან შედგებოდა სომეხთა შეიარაღებული ძალების მიერ გადამწვარ– გადაბუგულ იქნა, სოფლის 779 მშვიდობიანი მოსახლე არადამიანური წამებით აწამეს. 67 კაცი მოკლეს. 90–100 კაცი ,მათ შორის 8 –მოხუცი, 2 ბავშვი,7 ქალი ცოცხლად დაწვეს. 2 კაცი უგზო–უკვლოდ დაიკარგა,12 –მა კაცმა კი სხეულის მძიმე დაზიანება მიიღო.

Прочитано : 10


Напишите комментарии

(В своих комментариях читатели должны избегать выражения религиозной, расовой и национальной дискриминации, не использовать оскорбительных и унижающих выражений, а также призывов, противоречащих законодательству .)

Публиковать
Вы можете ввести 512 символов

Новостная Лента