ЭКОНОМИКА

მთიანი ყარაბაღი და სომხეთ–აზერბაიჯანის ურთიერთობები

21.11.15 18:44




მთიანი ყარაბაღის ომი 1988–1994 წლებში მიმდინარეობდა. ორივე მხარეს ქონდა უცხო ქვეყნების მხარდაჭერა. სომხეთს რუსეთის და ოსეთის ხოლო აზერბაიჯანს ჩეჩნეთის. ომი სომხურ–რუსული ძალების გამარჯვებოთ დასრულდა და ყარაბაღი გადაიქცა სომხეთის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიად. 800,000 აზერბაიჯანელი გახდა ლტოლვილი. სომხეთი კი ომის დამთავრებიდან რამდენიმე წელიწადში გახდა კავკასიის ყველაზე ძლიერი სახელმწიფო.



ომი დამთავრდა თუმცა აზერბაიჯანი 2004 წლის შემდეგ წარმოუდგენლად სწრაფად ძლიერდება სამხედრო ძალით და შეიარაღებით. აზერბაიჯანის ფინანსური კეთილდღეობა, რომელსაც ის ნავთობის და გაზის ექსპორტით იღებს, ქვეყანას აძლევს საშუალებას რომ დახარჯოს დიდი რაოდენობით ფინანსები შეიარაღებული ძალების გასაძლიერებლად. 2011წელს აზერბაიჯანმა 1.5მილიარდი დოლარი დახარჯა თავდაცვაში, ხოლო უკვე 2012 წელს გამოყო 3 მილიარდი დოლარი. ამხელა ფინანსური შესაძლებლობები აზერბაიჯანს აძლევს საშუალებას შეიძინოს თანამედროვე შეიარაღება. ამჟამად აზებაიჯანის შეირაღებული ძალები შედგება 75 000 ჯარისკაცისგან ხოლო რეზერვი დამატებით 40 000 ჯარისკაცისგან. აზერბაიჯანის შეიარაღება კი ასეთია:

ტანკები – 340 (მათგან 220 ერთეული T–72, 20 ერთეული T–90, და 100 ერთეული T–55)
ქვეითთა საბრძოლო მანქანები – 111 (ძირითადად BMP-2, რამდენიმე BMP-3)
ჯავშანტრანსპორტიორები – 360 (ძირითადად BTR-70/80 და BRDM-2)
საარტილერიო სისტემები – 460 (რეაქტიულის ჩათვლით)
თვითმფრინავები – 90 (მათგან 26 ერთეული MIG-29, 20 ერთეული MIG-25 და 40 ერთეული SU-24/25)
ვერტმფრენები – 140 (მათგან 49 ერთეული Mi-24, 24 ერთეული Mi-35M და 80 ერთეული Mi-17)
სომხეთის არმია 1999 წლის შემდეგ არ გაძლიერებულა. სომხეთის მთლიანი სახელმწიფო ბიუჯეტი 4 მილიარდის ტოლია ხოლო აქედან შეიარაღებულ ძალებზე ყოველწლიურად იხარჯება მხოლოდ 300 მილიონი. სომხეთს ოფიციალურად ყავს 42 000 ჯარისკაცი თუმცა ყარაბაღში დამატებით 20 000 ჯარისკაცია განლაგებული. საერთო ჯამში 62 000 ჯარისკაცი. ასევე სომხეთს ყავს 30,000 რეზევი. ხოლო შეიარაღება კი ასეთია:

ტანკები – 430 ( ოფიციალურად 110, თუმცა ყარაბაღში 300ზე მეტი ერთეული. მათგან 250 ერთეული T–55, 170 ერთეული T–72)
ქვეითთა საბრძოლო მანქანები – 100 (ძირითადად BMP-2, რამდენიმე BMP-1)
ჯავშანტრანსპორტიორები – 140 (ძირითადად BTR-70/80 და BRDM-2)
საარტილერიო სისტემები – 240 (რეაქტიულის ჩათვლით)
თვითმფრინავები – 14 (მათგან 13 ერთეული SU-25)
ვერტმფრენები – 29 (ძირითადად სატრანსპორტო Mi-8 და 11 ერთეული Mi-24)

აზერბაიჯანის უპირატესობა: სერიოზული უპირატესობა შეიარაღებაში განსაკუთრებით საარტილერიო და საჰაერო ძალებში, ასევე მეტი ყავს ცოცხალი ძალაც. აქვს მცირე ადგილობრივი სამხედრო ინდუსტრია. სამხედრო თანამშრომლობა თურქეთთან.

სომხეთის უპირატესობა: ძალების მობილიზება უშუალოდ ყარაბაღში და აზერბაიჯანის საზღვრებთან. გამაგრებული პოზიციები თავდასაცავად. რუსული სამხედრო ბაზა სომხეთში, რუსული სამხედრო დახმარება და ერთობლივი თავდაცვის შეთანხმება რუსეთთან.

აზერბაიჯანის სისუსტე: ჯარისკაცის ხარისხი, წვრთნა, მომზადება, „დედოვშინა".

სომხეთის სისუსტე: ცუდი ხარისხის შეიარაღება, ჯარისკაცის ხარისხი, წვრთნა, მომზადება, აღჭურვა, „დედოვშინა, სამხედრო ინდუსტრიის არ არსებობა. სომხეთს არ აქვს ზღვაზე გასასვლელი მისი ეხპორტ იმპორტის 80% გადის საქართველოზე.

Прочитано : 1


Напишите комментарии

(В своих комментариях читатели должны избегать выражения религиозной, расовой и национальной дискриминации, не использовать оскорбительных и унижающих выражений, а также призывов, противоречащих законодательству .)

Публиковать
Вы можете ввести 512 символов

Новостная Лента