სეპარატისტული „არცახი“ გაუქმდა. სოხუმისა და ცხინვალის სეპარატისტებმა - ამ კუთხით მაინც აიღეთ მაგალითი "უფროსი ძმებისგან"
29.09.23 11:40

2023 წლის 28 სექტემბერს სეპარატისტული ე.წ. „მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკის“ ანუ „არცახის“ ე.წ. „პრეზიდენტმა“ სამველ შაჰრამანიანმა ხელი მოაწერა ბრძანებას ამ გეოპოლიტიკური გაუგებრობის ოფიციალურად გაუქმების  შესახებ. დოკუმენტის მიხედვით, „არცახი“ არსებობას 2024 წლის 1 იანვრიდან შეწყვეტს, მაგრამ რეალურად სეპარატისტული ფსევდოსახელმწიფო აღარ არსებობს.  მისი ე.წ „მოქალაქეები“ აზერბაიჯანის ტერიტორიას მასობრივად ტოვებენ. მიუხედავად იმისა, რომ ოფიციალური ბაქო მათ უმეტესობას სთავაზობს მოქალაქეობის მიღებას და ყველა უფლების გარანტიას, მათ შორის აზერბაიჯანში უფასო ბინადრობის, პირადი უსაფრთხოებისა და საკუთრების ხელშეუხებლობის ჩათვლით.

 

თითქმის 35-წლიანი "მიაცუმის" საგა  დასრულდა.  ჩნდება კითხვა: ჰაის ხალხს სჭირდებოდა ეს ყველაფერი? განა საჭირო იყო ათასობით მსხვერპლი, სისხლის ღვრა, ამდენი გატეხილი ბედი და ბოლოს და ბოლოს, დღევანდელი პანიკური გაქცევა, თუმცა ყარაბაღის ჰაის აზერბაიჯანიდან არავინ აძევებს? განა მართლა შეუძლებელი იყო მშვიდად ცხოვრება აზერბაიჯანში და არა მარტო ყარაბაღში, არამედ ბაქოში, განჯაში, სუმგაითში, ზაგატალასა და სხვა ქალაქებში?

 

ვინ ჩაგრავდა ჰაიელებს? რა აკლდათ? ისინი ბევრად უკეთ ცხოვრობდნენ, ვიდრე მკვიდრი მოსახლეობის უმრავლესობა, ჰქონდათ უკეთესი ბინები, უკეთესი სახლები და მუშაობდნენ კარგად ანაზღაურებად სამუშაოებზე. მათ არასოდეს აყვედრიდნენ ჰაის წარმომავლობას. ისევე როგორც აზერბაიჯანის სხვა ხალხებს, ადვილად შეეძლოთ სწავლა და ურთიერთობა მშობლიურ ენაზე, განავითარებინათ თავიანთი კულტურა და მოენახულებინათ თავიანთი ეკლესიები. ხოლო აზერბაიჯანის სსრ-ის მთიანი ყარაბაღის ავტონომიური ოლქი სულაც არ განსხვავდებოდა სომხეთისგან - წარწერებიც ჰაის ენაზე იყო და ქუჩებშიც ამ ენაზე საუბრობდნენ.

 

არა, თურმე საჭირო ყოფილა ამ ყველაფრის გადახაზვა სისხლიანი ავანტიურით, მეზობლების მკვლელობა და განდევნა. რისთვის? იმისათვის, რომ ემიგრაციაში გადახვეწილიყვნენ და მთელი მსოფლიოს გასაგონად ეყვირათ „გენოციდზე“ და მათ „განსაკუთრებულ მრავალტანჯულობაზე“, რამაც ზოგადად უკვე საკმაოდ დაღალა ყველა. ბევრი ხალხი იტანჯება ომებითა და სხვა კატასტროფებით, მაგრამ არცერთი მათგანი, თავისი ნაციონალისტების მიერ წაქეზებული ჰაიების მსგავსად, არ სჩადის ჯერ  საზიზღარ ქმედებებს და შემდეგ ათწლეულების განმავლობაში არ მიმართავს მოწყალებას, ამავე დროს არ აწყობს ტერორს ხალხის წინააღმდეგ, რომლებსაც არავითარი კავშირი არ აქვს მათ მითურ „გენოციდთან“.

 

ჰაის ნაციონალისტებმა და „არცახელმა“ სეპარატისტებმა ბოროტება არა მარტო აზერბაიჯანის, აზერბაიჯანელი ხალხის წინაშე, არამედ საკუთარი ჰაის წინაშეც ჩაიდინეს. მათ სხვა ერები სეპარატიზმით აცდუნეს „არცახის მიაცუმის“ ანალოგიით. პირველ რიგში კი, ქართველთა მოძმე  აფხაზები და ოსები. სეპარატისტულმა ომებმა და ომისშემდგომმა განადგურებამ ეს ხალხები თვითგანადგურების ზღვარზე მიიყვანა.

 

აქ აღარაფერს ვამბობთ, რომ აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს სეპარატისტულ ომებში თავად ჰაის მებრძოლები მონაწილეობდნენ. მშვიდობიანი ქართველი მოსახლეობის მიმართ გაუგონარი სისასტიკით გამოირჩეოდა იგივე ბაგრამიანის სახელობის ბატალიონი. არის თუ არა ეს მართლაც ჰაიების „მადლიერება“ ქართველი ხალხისა და საქართველოს მიმართ, რომლებიც საუკუნეების განმავლობაში იფარებდნენ ჰაის ხალხს თავიანთ მიწაზე? ეს არის მათი "ქრისტიანული ძმობა"?

 

ქართველი ხალხი არ არის შურისმაძიებელი. საქართველო მზადაა მიიღოს სეპარატისტების მიერ მოტყუებული აფხაზი და ოსი ძმები და უკვე ყველაფერს აკეთებს შერიგებისთვის. აფხაზებსა და ოსებს შეუძლიათ მიიღონ უფასო მკურნალობა ქართულ სამედიცინო დაწესებულებებში, მიიღონ განათლება ქართულ საგანმანათლებლო დაწესებულებებში, როგორც საქართველოს მოქალაქეებმა, მიიღონ შესაბამისი დოკუმენტები და მათთან ერთად იმოგზაურონ მსოფლიოს გარშემო. მაგრამ დადგა დრო, აფხაზებმაც და ოსებმაც გადადგან ნაბიჯები საქართველოს ერთიანობის აღდგენისკენ, რაც აუცილებლად მოხდება - სეპარატიზმი ნებისმიერი ფორმით განწირულია. უკრაინის ომში ჩაფლული რუსეთის ფედერაცია ვეღარ უჭერს მხარს სეპარატისტულ პროექტებს.

 

აუცილებელია აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონში სეპარატისტული ფსევდოსახელმწიფოებრივი ფორმირებების გაუქმება. ამ საკითხში კარგი იქნებოდა სოხუმსა და ცხინვალში სეპარატისტებმა ისტორიაში ერთადერთი დადებითი მაგალითი აიღონ „უფროსი ძმებისგან“ - ჰაის „არცახის“ სეპარატისტებისგან და ასევე გააუქმონ მათი უკანონო ფორმირებები, სასურველია 2024 წლის 1 იანვრამდე.  მნიშვნელოვანია საქართველოს ხელისუფლებასთან მოლაპარაკებების დაწყება რეინტეგრაციის შესახებ. რასაც აზერბაიჯანის ხელისუფლება 3 წელია სთავაზობდა „არცახის“ სეპარატისტებს. „არცახელ“ სეპარატისტებს 3 წლის წინ რომ მოესმინათ, მიეღოთ ბაქოს წინადადებები, განეიარაღებინათ მათი არალეგალური ფორმირებები და უკვე მაშინ, 3 წლის წინ, თავად გაეუქმებინათ ყალბი „მთიანი ყარაბაღის რესპუბლიკა“, დღეს არავის მოუწევდა არსად გაქცევა.

 

აფხაზებს, შეგახსენებთ, საქართველოში, ქვეყნის კონსტიტუციის მიხედვით, აქვთ საკუთარი ლეგალური აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკა და  სახელმწიფო ენის სტატუსი. ერთიან საქართველოში მათ ექნებათ შესაძლებლობა ააღორძინონ და განავითარონ თავიანთი ეთნიკური ჯგუფი. ოსებსაც ექნებათ პერსპექტივა. საქართველოში მაინც არავინ ჩართავს მათ უკრაინის ომში, სადაც უკვე ასობით ოსი დაიღუპა, მათ შორის ცხინვალის რეგიონიდან. მაგრამ სამაჩაბლოს მიერთება რუსეთთან, როგორც ცხინვალის სეპარატისტთა ზოგიერთ ლიდერს სურს, რეგიონის ოსებისთვის ნამდვილ გენოციდად გადაიქცევა უკრაინის ომში და სხვა ომებში, რომლებსაც კრემლი აწარმოებს თავისი იმპერიის აღდგენის მოჩვენებითი პროექტისთვის, რომელიც დიდი ხანია დავიწყებას მიეცა.

 

 

ალექსანდრე ზაქარიაძე

წაკითხულია : 199