ბაქოს საინიციატივო ჯგუფი უკანასკნელი ნეოკოლონიალური იმპერიის წინააღმდეგ
22.10.23 17:30

მსოფლიო კოლონიური სისტემის ნგრევა, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ დაიწყო, სამწუხაროდ, ჯერ არ დასრულებულა. დიდმა ბრიტანეთმა პირველმა „დაშალა“ თავისი კოლონიები, საკმაოდ უმტკივნეულოდ, ომისა და სისხლისღვრის გარეშე. პორტუგალია ასევე იძულებული გახდა დაეტოვებინა თავისი ყველა კოლონია 1975 წლისთვის, თუმცა პორტუგალიის კოლონიური იმპერიის დაშლას წინ უძღოდა აფრიკული კოლონიების შენარჩუნების მცდელობები და კოლონიური ომები.

 

თუმცა, დარჩა ერთი, უკანასკნელი კოლონიური ძალა, რომელიც თავდაპირველად ცდილობდა შეენარჩუნებინა მთელი რიგი საკუთრება ომებისა და გენოციდის გზით და კვლავ ცდილობს ძალისმიერად დაიმორჩილოს კოლონიების ორივე ნაწილი მსოფლიოს საკვანძო რეგიონებში და აცხადებს, რომ გახდნენ დამოუკიდებლები, მაგრამ „ნეოკოლონიალურ“ სტატუსში და ყოფილი მეტროპოლიის ტოტალურ დაქვემდებარებაში. ჩვენ ვსაუბრობთ საფრანგეთზე. იმავე საფრანგეთზე, რომელიც რატომღაც სხვა ქვეყნებს ასწავლის „ჰუმანიზმს“ და „ადამიანის უფლებების პატივისცემას“.

 

საფრანგეთმა, რომელმაც დაივიწყა საკუთარი დანაშაულები სხვა ხალხების წინააღმდეგ და მათი დამონება, რაც გულისხმობდა "ერების თვითგამორკვევის უფლებას", რომელიც რატომღაც არ ვრცელდება საკუთარ კოლონიებზე, ბოლო დრომდე ცდილობდა შეენარჩუნებინა სომხური ოკუპაცია. აზერბაიჯანის სუვერენული მიწები ყარაბაღში ე.წ. სეპარატისტული "არცახის" საფარქვეშ. თუმცა ეს მახინჯი სუბიექტი აზერბაიჯანის არმიამ ცოტა ხნის წინ გაანადგურა და ჰაის ეროვნების სეპარატისტებმა საბოლოოდ „თვითგამორკვევა განახორციელეს“ სომხეთში მასობრივი გადასვლით, თუმცა აზერბაიჯანი დაჟინებით სთავაზობდა და ახლაც სთავაზობს მათ დარჩენას და მოქალაქეობის მიღებას.

 

სწორედ საფრანგეთის, როგორც უკანასკნელი კოლონიური ძალის, დესტრუქციული პოლიტიკა და ფრანგული ნეოკოლონიალიზმის დანაშაულებები იყო 2023 წლის 20 ოქტომბერს ქ. ბაქოში ჩატარებული საერთაშორისო კონფერენციის „ნეოკოლონიალიზმი: ადამიანის უფლებების დარღვევა და უსამართლობა“ ერთ-ერთი მთავარი თემა. ბაქოში გამართულ კონფერენციას ესწრებოდნენ ფრანგული კოლონიალიზმით ისტორიულად დაზარალებული და ახლა ფრანგული ნეოკოლონიალიზმით დაავადებული ქვეყნების წარმომადგენლები - ალჟირი, კენია, მალი, მაროკო, ეთიოპია, აგრეთვე გვადელუპე, მარტინიკა, ახალი კალედონია, საფრანგეთის გვიანა და საფრანგეთის პოლინეზია, რომლებიც ფაქტობრივად კოლონიებია, მაგრამ ფორმალურად „საფრანგეთის საზღვარგარეთის ტერიტორიები“ და საფრანგეთის მიერ ანექსირებული კუნძული კორსიკა, სადაც ძირძველი მოსახლეობის იდენტურობა და ენა მთლიანად ჩახშობილია.

 

კონფერენციის მონაწილეებს სიტყვით მიმართა აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა და განსაკუთრებული ყურადღება დაუთმო მსოფლიოში ნეოკოლონიალიზმის არსებობის პრობლემას.

 

„აზერბაიჯანი უკიდურესად შეშფოთებულია 21-ე საუკუნეში კოლონიალიზმის გაგრძელებით და მისი ახალი გამოვლინების მზარდი ტენდენციებით. მიუხედავად იმისა, რომ ბანდუნგის კონფერენციიდან დაახლოებით 70 წელი გავიდა, არის ქვეყნები, რომლებიც კვლავ აგრძელებენ კოლონიალიზმს. ერთ-ერთი ასეთი ქვეყანაა საფრანგეთი.

 

ზოგადად, კაცობრიობის კოლონიურ ისტორიაში სისხლიანი დანაშაულების უმეტესობა საფრანგეთმა ჩაიდინა. აფრიკის, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის, წყნარი ოკეანის რეგიონის, ლათინური ამერიკის ათობით ქვეყანა დაიპყრო, ძარცვა მათი სიმდიდრე, მრავალი წლის განმავლობაში მონობაში ამყოფებდა მათ ხალხს, საფრანგეთმა ჩაიდინა მრავალი სამხედრო დანაშაული და დანაშაული კაცობრიობის წინააღმდეგ ამ ტერიტორიებზე, საფრანგეთის შეიარაღებულმა ძალებმა ჩაიდინეს გენოციდი ასობით ათასი მშვიდობიანი მოქალაქის წინააღმდეგ მათი ეთნიკური და რელიგიური კუთვნილების გამო.

 

მე-20 საუკუნეში 30 წლის განმავლობაში საფრანგეთმა ჩაატარა 200-მდე ბირთვული გამოცდა საფრანგეთის პოლინეზიაში, ხოლო 6 წლის განმავლობაში - 17 ბირთვული გამოცდა ალჟირში. პოლინეზიისა და ალჟირის ხალხი კვლავაც იმკის ამ ბირთვული ცდების მძიმე შედეგებს. მრავალი ორგანიზაციის მოწოდების შესაბამისად, ბირთვული ტესტებით მიყენებული ზიანი უნდა შეფასდეს და საფრანგეთმა უნდა ზღოს შესაბამისი კომპენსაცია.

 

საფრანგეთის სახელმწიფოს მიერ ალჟირის 132-წლიანი ოკუპაციის დროს 1,5 მილიონზე მეტი ადამიანი დაიღუპა, ამ მიზეზით ქვეყანას 1,5 მილიონი მოწამის ქვეყანას უწოდებენ. საფრანგეთის არმიის მიერ ჩადენილი ხოცვა-ჟლეტების მასშტაბები და გეოგრაფია იმდენად ფართოა, რომ მათი ჩამოთვლა შეუძლებელია. მაროკო, ტუნისი, მალი, ჯიბუტი, ნიგერია, ჩადი, სენეგალი, ვიეტნამი, კომორი, ჰაიტი და სხვა ქვეყნები დღეს გრძნობენ ამ ოკუპაციის მძიმე შედეგებს“, - აღნიშნა აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა.

 

კონფერენციის სხვა მონაწილეებმა ასევე გაიხსენეს თავიანთ გამოსვლებში ფრანგი კოლონიალისტების დანაშაულები თავიანთი ხალხების წინააღმდეგ. კერძოდ, ალჟირის უმაღლესი განათლებისა და სამეცნიერო კვლევების მინისტრის მრჩეველმა იუსეფ ხურიმ აღნიშნა, რომ საფრანგეთი ბოლო ქვეყანაა, სადაც საერთაშორისო სამართლის სწავლებას ცდილობენ. მისი თქმით, 1830-იან წლებში ფრანგმა ჯარისკაცებმა ალუფიაში ქალები, მოხუცები და ბავშვები დახოცეს. 1852 წელს ალ-ხუვარას გენოციდის დროს ქლოროფორმის გამოყენებით 2500 ადამიანი დაიღუპა რეგიონში, სადაც 3500 ადამიანი იყო, რაც მთლიანი მოსახლეობის 75 პროცენტია.

 

„1945 წლის მარტში ფრანგებმა დახოცეს 45000 ალჟირელი  და 250 ადამიანი ქალაქ კონსტანტინეში 1952 წელს. 1960-იან წლებში პარიზში 300 ალჟირელი მოკლეს. ფრანგებმა ყველა საშუალება გამოიყენეს ალჟირელების გასანადგურებლად. დღეს საფრანგეთს სურს იყოს მაგალითი მთელი მსოფლიოსთვის ადამიანის უფლებათა დაცვის სფეროში, ის ცდილობს ყველას ასწავლოს საერთაშორისო სამართალი, მაგრამ საფრანგეთი არის ბოლო ქვეყანა ამ პლანეტაზე, რომელიც ცდილობს სხვებს ასწავლოს საერთაშორისო სამართალი, მას ამის უფლება არ აქვს. .” – ხაზგასმით აღნიშნა იუსეფ ხურმა.

 

როგორც ილჰამ ალიევმა აღნიშნა კონფერენციის „ნეოკოლონიალიზმი: ადამიანის უფლებების დარღვევა და უსამართლობა“ მონაწილეებისადმი მიმართულ გზავნილში, აზერბაიჯანი, როგორც არამოკავშირეობის მოძრაობის თავმჯდომარე, მხარს უჭერს კოლონიალიზმის წინააღმდეგ მებრძოლ და თავისუფლებისკენ მიმავალ ხალხებს. და ასეთი მხარდაჭერის მნიშვნელოვანი ეტაპია ბაქოს საინიციატივო ჯგუფის შექმნა, როიმელიც მოწოდებული იქნება კოლონიალიზმის რეციდივებთან და ნეო-კოლონიალიზმის რეციდივებთან საბრძოლველად და ხალხთა უფლებების დაცვისაკენ, გააკონტროლონ საკუთარი ბედი და რესურსები და არა იყოს უკანასკნელი კოლონიური იმპერიის მიერ ექსპლუატაციისა და ჩაგვრის იარაღი.

 

 

ალექსანდრე ზაქარიაძე

წაკითხულია : 199